در ادامه این مقاله در تهران صنعت آرتا، به تحلیل تک‌تک تجهیزات استفاده‌شده در این هواساز می‌پردازیم.

سنجش فشار و کیفیت فیلتراسیون با محصولات HK

یکی از بخش‌های حیاتی در هواساز، پایش مداوم فشار در نقاط مختلف است. این کار با تجهیزاتی مانند DPT و DPS برند HK Instruments انجام می‌شود:

DPT یا (Differential Pressure Transmitter) فن برند HK :

DPT مخفف شده (Differential Pressure Transmitter) یا ترانسمیتر اختلاف فشار است که برای پایش عملکرد فن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه به صورت لحظه‌ای اختلاف فشار بین ورودی و خروجی فن را اندازه‌گیری می‌کند و به سیستم کنترل اعلام می‌کند که آیا فن در محدوده عملکردی استاندارد کار می‌کند یا خیر. در صورتی که فن دچار کاهش راندمان شود (مثلاً به دلیل کثیفی یا اشکال در یاتاقان)، DPT هشدار خواهد داد.

DPT عمومی برای نقاط کلیدی:

از DPT در سایر نقاط هواساز نیز استفاده می‌شود، مانند پیش و پس از کویل‌ها، دمپرها و حتی مقایسه فشار بین هوای رفت و برگشت. این سنجش‌ها به بهینه‌سازی جریان هوا و کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.

DPS یا (Differential Pressure Switch) برای پیش‌فیلترها (HK)

DPS مخفف شده (Differential Pressure Switch) است که این سنسور DPS برای نظارت بر افت فشار در پیش‌فیلترها نصب می‌شود. با افزایش افت فشار، سیستم هشدار می‌دهد که فیلتر نیاز به شستشو یا تعویض دارد. این موضوع هم در صرفه‌جویی انرژی مؤثر است و هم تضمین می‌کند که هوا همیشه از فیلترهای تمیز عبور کند.

کنترل جریان هوا با عملگرهای دمپر

کنترل دقیق جریان هوای تازه و برگشتی در هواساز، به کمک دمپرهایی انجام می‌شود که با عملگرهای موتوری (Actuator) مجهز شده‌اند. این دمپرها معمولاً در ورودی هوای تازه، کانال برگشت و محل اختلاط نصب می‌شوند.

عملگرها می‌توانند از نوع روشن/خاموش یا تدریجی (modulating) باشند. در سیستم‌های حرفه‌ای، ترجیح بر استفاده از عملگرهای تدریجی است که با فرمان آنالوگ ۰-۱۰ ولت یا ۴-۲۰ میلی‌آمپر موقعیت دمپر را با دقت بالا تنظیم می‌کنند.

این کنترل‌ها نقش کلیدی در:

• تنظیم فشار مثبت یا منفی فضا
• حفظ تعادل هوای تازه و برگشتی
• مدیریت بهینه انرژی

دارند و عملکرد آن‌ها از طریق HMI یا سیستم کنترل مرکزی قابل مشاهده و کنترل است.

کنترل دما و رطوبت با ترانسمیترها و شیر های سه‌راهه Herz

شیر سه‌راهه برند Herz

برای کنترل دمای هوای خروجی از کویل‌ها (گرمایش و سرمایش)، از شیرهای سه‌راهه موتوردار استفاده می‌شود. شیر سه‌راهه Herz به‌دلیل کیفیت ساخت بالا، دقت در تنظیم دبی آب و سازگاری با انواع عملگرهای موتوری در پروژه‌های صنعتی و بیمارستانی بسیار پرکاربرد است.

شیر به کمک عملگر موتوری modulating (با فرمان آنالوگ)، میزان عبور آب گرم یا سرد را متناسب با نیاز دمایی فضای داخلی تنظیم می‌کند.

ترانسمیتر دما در کانال رفت

در کانال رفت (هوای رفت به فضا)، ترانسمیتر دما نصب می‌شود که به‌صورت لحظه‌ای دمای هوای خروجی از هواساز را اندازه‌گیری و به سیستم کنترل ارسال می‌کند. این مقدار با مقدار Set Point تنظیم‌شده توسط اپراتور مقایسه شده و فرمان اصلاح به شیر سه‌راهه ارسال می‌شود.

ترانسمیتر دما و رطوبت در کانال برگشت

در کانال برگشت، از ترانسمیتر ترکیبی دما و رطوبت استفاده می‌شود تا وضعیت واقعی محیط داخلی (مثلاً اتاق تمیز یا بخش حساس بیمارستانی) اندازه‌گیری شود. این اطلاعات برای:

تنظیم رطوبت نسبی (مثلاً در محدوده ۴۰–۶۰٪)، اصلاح دمای کویل‌ها، تصمیم‌گیری سیستم برای باز و بسته‌شدن دمپرها به کار می‌رود.

حفاظت از کویل گرمایش با آنتی‌فریز هانیول Honeywell

برای جلوگیری از یخ‌زدگی کویل گرمایشی در فصل زمستان، از سنسور ضدیخ (آنتی‌فریز) استفاده می‌شود. مدل پیشنهادی در این مقاله، آنتی‌فریز هانیول با لوله حسگر ۶ متری است.

این سنسور به‌صورت پیوسته دمای کویل را رصد می‌کند. اگر دمای سطح کویل به حدود ۵ درجه سانتی‌گراد یا کمتر برسد، فرمان قطع سیستم سرمایش یا باز شدن کامل شیر آب گرم صادر می‌شود تا از یخ‌زدگی جلوگیری شود. این ویژگی برای مناطق سردسیر یا فضاهای بدون گرمایش مرکزی حیاتی است.

HMI و سیستم مانیتورینگ (Human Machine Interface)

در سیستم‌های مدرن کنترل هواساز، وجود یک واسط کاربری گرافیکی HMI (Human Machine Interface) به اپراتور امکان کنترل و مشاهده آسان وضعیت سیستم را می‌دهد.

ویژگی‌های HMI در این کاربرد:

• نمایش دما، رطوبت، فشار و وضعیت فن
• مشاهده وضعیت باز/بسته بودن دمپرها و شیرها
• ثبت آلارم‌ها و اعلان تعویض فیلترها
• قابلیت اتصال به سیستم BMS یا SCADA برای مانیتورینگ از راه دور

استفاده از HMI باعث کاهش خطای انسانی، افزایش سرعت پاسخ‌گویی به خطاها و بهینه‌سازی عملکرد کلی سیستم می‌شود.

الزامات طراحی و نصب تجهیزات

نصب تجهیزات باید با رعایت اصول مهندسی صورت گیرد:

محل نصب ترانسمیترها باید در نقاط استراتژیک و بدون نویز دمایی باشد.

DPS و DPT باید روی پایه‌های لرزش‌گیر نصب شوند.

لوله حسگر آنتی‌فریز باید در پایین‌ترین بخش کویل به‌صورت زیگزاگی توزیع شود.

دمپرها باید امکان حرکت آزاد داشته باشند و عملگرها در جهت صحیح نصب شوند.

تمام تجهیزات باید به‌درستی کابل‌کشی و به پنل کنترل متصل شوند.

بخشی از استاندارد های جهانی ISO در مورد هواسازی هایژنیک:

• ISO 14644-1:2015 : طبقه بندی پاکیزگی هوا را از نظر غلظت ذرات معلق در هوا در اتاق های تمیز و مناطق تمیز مشخص می کند. و دستگاه های جداکننده همانطور که در ISO 14644-7 تعریف شده است. فقط جمعیت ذرات دارای توزیع تجمعی بر اساس اندازه ذرات آستانه (حد پایین) در محدوده ۰.۱ میکرومتر تا ۵ میکرومتر برای اهداف طبقه‌بندی در نظر گرفته می‌شوند. استفاده از شمارنده ذرات معلق در هوا پراکنده (گسسته) (LSAPC) مبنایی برای تعیین غلظت ذرات معلق در هوا، مساوی و بزرگتر از اندازه های مشخص شده، در مکان های نمونه برداری تعیین شده است.
• ISO 14644-1:2015 : برای طبقه بندی جمعیت ذرات که خارج از محدوده اندازه ذرات آستانه پایین مشخص شده، ۰.۱ میکرومتر تا ۵ میکرومتر هستند، ارائه نمی کند. غلظت ذرات بسیار ریز (ذرات کوچکتر از ۰.۱ میکرومتر) در یک استاندارد جداگانه برای تعیین پاکیزگی هوا توسط ذرات در مقیاس نانو بررسی می شود. یک توصیفگر M (به پیوست C مراجعه کنید) ممکن است برای تعیین کمیت جمعیت ذرات بزرگ (ذرات بزرگتر از ۵ میکرومتر) استفاده شود.
• ISO 14644-1:2015 : را نمی توان برای توصیف ماهیت فیزیکی، شیمیایی، رادیولوژیکی، زیست پذیر یا سایر ماهیت ذرات معلق در هوا استفاده کرد.

مزایای استفاده از برندهای HK، Herz و Honeywell:

HK Instruments دقت بالا، نصب آسان، سازگار با BMS سنجش فشار و افت فیلتر
Herz شیرهای با دوام بالا، جریان آرام، مناسب برای کنترل دقیق کویل‌های گرم و سرد
Honeywell سنسورهای مطمئن، واکنش سریع، برند جهانی آنتی‌فریز و کنترل‌های حفاظتی

استفاده از این برندها در کنار هم، یک سیستم کنترلی پایدار، دقیق و قابل اعتماد فراهم می‌کند.