گیج فشار و اختلاف فشار
گیج فشار و اختلاف فشار: راهنمای کامل و تخصصی
مقدمه
در صنعت‌های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، HVAC، و سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیک، اندازه‌گیری فشار سیالات نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. دو مفهوم کلیدی در این زمینه عبارتند از گیج فشار و اختلاف فشار که هر کدام کاربردها، انواع و اصول اندازه‌گیری خاص خود را دارند. در این مقاله در تهران صنعت آرتا دیار به بررسی جامع این دو موضوع پرداخته و توضیحات همراه با مثال کاربردی ارائه می‌دهیم.
بیشتر بدانید و بخوانید : هر آنچه میبایست راجع به هواساز هایژنیک بدانید
گیج فشار چیست؟
گیج فشار (Pressure Gauge) وسیله‌ای است که برای اندازه‌گیری فشار سیالات (مایع یا گاز) نسبت به فشار اتمسفر یا فشار مطلق استفاده می‌شود. گیج‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که بسته به نوع کاربرد و دقت مورد نیاز انتخاب می‌شوند.
انواع گیج فشار
- گیج فشار بوردون (Bourdon Tube Gauge): رایج‌ترین نوع گیج فشار است که بر اساس تغییر شکل مکانیکی یک لوله فلزی خمیده کار می‌کند.
- گیج فشار دیجیتال: استفاده از سنسورهای الکترونیکی برای نمایش عددی فشار، دقت بالا و قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترل.
- گیج فشار دیافراگمی: مناسب برای اندازه‌گیری فشار سیالات خورنده یا در شرایطی که نیاز به عایق‌بندی گیج داریم.
- گیج فشار فشارسنج روغنی: برای محیط‌های ارتعاشی که نیاز به تثبیت عقربه دارند.
نحوه عملکرد گیج فشار بوردون
لوله بوردون در اثر افزایش فشار داخل آن باز شده و این حرکت مکانیکی توسط یک مکانیزم چرخ‌دنده‌ای به حرکت عقربه روی صفحه نمایش تبدیل می‌شود. این گیج‌ها معمولاً در رنج فشارهای پایین تا متوسط کاربرد دارند.
اختلاف فشار چیست؟
اختلاف فشار (Differential Pressure) به معنای تفاوت بین دو فشار اندازه‌گیری شده در دو نقطه مختلف سیستم است. این مقدار می‌تواند اطلاعات مهمی درباره جریان، مقاومت و عملکرد سیستم بدهد.
کاربردهای اختلاف فشار
- اندازه‌گیری جریان: بسیاری از جریان‌سنج‌ها بر اساس اختلاف فشار در دو طرف یک مانع (مثل اوریفیس) کار می‌کنند.
- تشخیص گرفتگی فیلترها: اختلاف فشار قبل و بعد فیلتر می‌تواند نشان‌دهنده میزان گرفتگی آن باشد.
- کنترل فرآیند: کنترل پمپ‌ها، کمپرسورها و شیرها با توجه به اختلاف فشار در مسیر.
ابزار اندازه‌گیری اختلاف فشار
معمولاً از گیج اختلاف فشار یا ترانسمیتر اختلاف فشار استفاده می‌شود که دو ورودی فشار را به صورت همزمان دریافت و اختلاف آن‌ها را نمایش می‌دهد.
مقایسه گیج فشار و گیج اختلاف فشار
| ویژگی | گیج فشار | گیج اختلاف فشار |
|---|---|---|
| پارامتر اندازه‌گیری | فشار نسبی یا مطلق یک نقطه | اختلاف فشار بین دو نقطه |
| کاربرد | نظارت بر فشار سیستم | اندازه‌گیری جریان، مانیتورینگ فیلترها |
| نوع خروجی | عدد یا عقربه | عدد یا عقربه |
| ابزار نمونه | گیج بوردون، دیجیتال، دیافراگمی | ترانسمیتر اختلاف فشار، گیج دو ورودی |
نکات کلیدی در انتخاب و استفاده از گیج فشار و اختلاف فشار
- رنج فشار مناسب: انتخاب گیجی که توانایی اندازه‌گیری فشار مورد نظر را داشته باشد.
- سازگاری با سیال: توجه به خورندگی یا خاصیت فیزیکی سیال برای انتخاب جنس گیج.
- دقت اندازه‌گیری: بسته به نیاز کاربردی دقت بالاتر یا پایین‌تر انتخاب می‌شود.
- نصب صحیح: جهت جلوگیری از خطاهای اندازه‌گیری و آسیب به دستگاه.
- نگهداری و کالیبراسیون: گیج‌ها باید به طور منظم کالیبره شوند تا دقت خود را حفظ کنند.
نتیجه‌گیری
این دو محصول، دو ابزار حیاتی در کنترل و پایش سیستم‌های سیالاتی به شمار می‌آیند. شناخت دقیق عملکرد، کاربردها و انواع این ابزارها به مهندسان و تکنسین‌ها کمک می‌کند تا سیستم‌های ایمن‌تر، دقیق‌تر و بهینه‌تری طراحی و نگهداری کنند. در نهایت، انتخاب مناسب گیج فشار یا اختلاف فشار بر اساس نیازهای عملیاتی و شرایط محیطی، کلید موفقیت در مدیریت فشار سیستم‌ها است.
